Otizmde PECS Yöntemi

Otizmli çocukların eğitimde kullanılan yöntemlerden biri olan PECS (Picture Exchange Communication System) çocuğun çevreyle olan iletişimini ve ilişkisini arttırmaya yönelik oluşturulmuş sistemli bir yöntemdir. PECS’de amaç; konuşamayan ya da kısıtlı kelimesi olan çocukların iletişimi başlatması, isteklerini resim kullanarak belirtmesi ve iletişim becerilerinin arttırılmasıdır.

Otizmli çocukların konuşma becerileri çoğunlukla kısıtlıdır bu nedenle iletişimi başlatma ve sürdürmede ciddi zorlukları vardır. PECS yöntemi otizmli çocukların konuşma ve iletişim becerilerini resimli değiş tokuş yöntemi ile geliştirerek sözel ifadelerini arttırır.

İletişim kurmak ve konuşmak birçok karmaşık süreci içinde barındırır. Konuşma aynı zamanda motivasyonel bir süreçtir. Çocuğu motive edecek uygun nesne ile pekiştireç belirlenmelidir. PECS yöntemi ile çocuğa uygun pekiştirece nasıl ulaşacağı öğretilerek iletişim kurması sağlanır. Bu süreçte çocuk hedefe ulaşmak için iletişim başlatmayı, uygun davranışı sergileyerek resimli değiş tokuşu öğrenecektir. Eğitimci aynı zamanda sözel olarak da çocuğu destekleyerek sözel becerilerini arttırmayı hedeflemektedir.

PECS yöntemi 6 evreden oluşmaktadır ve her bir evrede farklı bir öğretim gerçekleştirilir. Otizmli çocuğun resimli bir klasör yardımıyla eğitim sürecinin dışında da her ortamda iletişim kurması sağlanır. Bu yöntemle çocuğun sosyal ortamlarda istenmeyen davranışlarının da önüne geçilebilmektedir. Çocuk, PECS yöntemi ile eğitimcisinin veya ebeveyninin olmadığı ortamlarda da anlaşılacağı için iletişim kurmaya daha istekli bir tutum sergileyecektir. PECS’de hedeflenen evrelerden biri de çocuğun zamanla resimle iletişim klasörü ortadan kaldırılarak yerine sözel iletişime geçmesidir. Dolayısıyla PECS çocuğun resimle iletişim kurmasını sağlayarak hazıra alıştırmamakta aksine konuşmanın başlamasına önemli katkı sağlamaktadır. Yapılan araştırmalar PECS yöntemi ile eğitim alan otizmli çocukların iletişimi başlattığını, isteklerini ifade ettiğini ve sözel becerilerinin arttığını göstermiştir.

PECS yöntemi sistemli bir uygulamadır bu nedenle PECS sadece bu eğitimi almış kişiler tarafından uygulanmalıdır. PECS uygulama sürecinde uzman aileye de eğitim vererek sürece katar böylece çocuğun sosyal ortamlarda PECS’i kullanması sağlanır. PECS resimli klasörü kolaylıkla taşınabilir olduğu için her ortamda çocuğun iletişim kurması açısından da etkili bir yöntemdir.

Merkezimizde otizmli çocuklara yönelik PECS yöntemi uygulanmaktadır. PECS’de her çocuk değerlendirildikten sonra çocuğa uygulanacak eğitim programı oluşturularak eğitim planı çizilmektedir. PECS yöntemi, ABA terapisi ile birlikte de uygulanabilmektedir. PECS yöntemi, merkezimizde dil ve konuşma terapisi seansları ile de desteklenmektedir. Böylece çocukların konuşma ve sözel iletişim becerilerinin arttırılması hedeflenmektedir. Bu çerçevede hem PECS yöntemi hem de dil ve konuşma terapisi çalışmaları aynı çatı altında bir arada yürütülmektedir.